reklama
reklama

Tak też się mówi w powiecie biłgorajskim. Znacie gwarę?

Opublikowano: Aktualizacja: 
Autor:

Tak też się mówi w powiecie biłgorajskim. Znacie gwarę? - Zdjęcie główne

reklama
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

Wiadomości Biłgorajskie
reklama

Gwara w gminie Goraj nie jest jednolita. Nieznacznie różni się ona w miejscowościach, głównie pojedynczymi, nielicznymi wyrazami, szczególnie w obecnych czasach. Nadal używana jest na co dzień przez mieszkańców gminy, szczególnie przez osoby zajmujące się na rolnictwem, dorosłe. W pewnym sensie dla osób starszych inna mowa niż gwara jest nienaturalna – na przykład uważają za dziwne mówienie słowa „zamówcie”, ponieważ na co dzień mówią „zamówta”. Gwara ta charakteryzuje się przede wszystkim zamianą e na i (na przykład chleb – chlib) lub na y (na przykład ser – syr), a na o (na przykład buraki – buroki), o na u (na przykład stodoła – studoła) lub ł na n (na przykład wziął – wzion). Charakterystycznym jest również zamienianie samogłosek nosowych ę i ą jako e i o. Zamieniane też są końcówki wyrazów: -cie na -ta (na przykład iźcie – idźta). B badziewie- stare, brzydkie, niepotrzebne rzeczy baja-  elegancka sukienka bajdy- obmowa balijka- duże naczynie do prania lub kąpania baniok,blaszok – garnek bidok- biedak boczyć się- gniewać się bojowisko- centralny, ubity plac ziemi w stodole borgować- wziąć na kredyt buroki- buraki C chachmęcić- nie mówić prawdy, kręcić chałupa- dom chlib- chleb cięgiem- ciągle ciżba- tłok cnić- tęsknić za kimś cudok- cudak cug- przeciąg cupka- szybko cyganić- kłamać cykutka- czkawka cyrgiel- ozdobna chusteczka cyrkulatka- mechaniczna piła tarczowa czernice- czarne jagody czytoł- czytał D deszczułka- deseczka duchota- upał dychać- kaszleć dyszcz- deszcz dziady- jeżyny dzirżok- część cepa, którą trzyma się w dłoni dzwoniec- człowiek młody dziża- naczynie do wyrobu chleba F fura- wóz, furmanka G giry- nogi godać- mówić gumoleon- wykładzina podłogowa z gumy H hajcować- palić w piecu I idźdta- idźcie inakszy- inny ino- tylko J jak bądź- jakkolwiek K kanka- bańka na mleko kociuba- przyrząd do wygarniania żaru z pieca chlebowego kokoszyć się- rządzić się kolibka- kołyska kopyść -drewniana łyżka lub łopatka do mieszania potraw krasiamaty- kolorowy krzesny- chrzestny kunie- konie L labidzić- lamentować laczki- kapcie ladacy- niegrzeczny ligać- kłaść się Ł łoński rok- ubiegły rok łyska się – na niebie pojawiają się błyskawice M machorka- tytoń majtać- kiwać, poruszać maśniczka- naczynie do wyrobu masła mietła- miotła N najsampirw- najpierw namta- macie naskwarzyć – stopić na tłuszcz i skwarki na podorędziu – pod ręką naprzykrzoł się- dokuczał naraić- namówić naszcząt- do końca na szagę, na skuśki- na skróty nazad- z powrotem naraić- namówić do czegoś O ocharużyć- dporowadzić się do porządku opatulić się- ubrać się ciepło odwieczerz- czas przed kolacja,wieczór oblec się- ubrać się odeprzyć- otworzyć ozuwać się  – zakładać buty P pajda- kawał chleba podwłóczka- podkoszulek poliwka- kompot z suszu po omacku- po ciemku porka- zupa owocowa poszeł- poszedł pośnik- kolacja wigilijna potoknąć naczynia- umyć powała –sufit przetok-sito przódzi-przedtem przylepka – piętka chleba (krańcowa) przytachać- przynieść puchy- policzki R reczka- gryka reptucha- torba do karmienia koni rzyka- rzeka S sąsiek- skrzynia na ziarno siennik- worek wypchany słomą służący za materac sikira- siekiera statki- naczynia studoła- stodoła strugać- obierać syrzeń- świeży ser ślipia- oczy śmioliśmy się- śmialiśmy się szaflik- pojemnik do mycia naczyń szczypa- drewienko do rozpalania ognia szpuntować – podburzać, nastawiać negatywnie do kogoś szwendać się- chodzić bez celu T trynkować- tynkować tygo- tego trza- trzeba trześnia- czereśnia U uprażyć- ugotować usmolony- brudny uwarzyć- ugotować W w dyrdy – biegiem prędko, szybko wieczerza- kolacja wihajster  – trudna do określenia część urządzenia wyrychtować się –ubrać się odświętnie wysiudać- wypędzić wzion, wziena- wziął, wzięła Z zaparte- zamknięte zapole- miejsce w stodole, gdzie składa się snopy zliszyc się – zniechęcić zmówiny- zaręczyny zrobiemy- zrobimy zróbta- zróbcie Ż żelażniok- wóz żelazny żłopać- pić     info: Fundacja Hereditas

reklama
reklama
reklama
Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ

Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM

e-mail
hasło

Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE

TestBilgorajopis Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ

reklama
Komentarze (0)
Wczytywanie komentarzy
reklama